11.05-05.06 / Dušan Todorović / Grafika

Dušan Todorović

 

Dušan Todorović urodził się w roku 1945 w Kragujevac, w Serbii.

1972: Uzyskał tytuł B. F. A. Akademii Sztuk Pięknych w Belgradzie, Wydział Malarstwa, oraz członkostwo w Stowarzyszeniu Artystów Serbskich (ASA).

1974: Uzyskał tytuł M. F. A. Akademii Sztuk Pięknych w Belgradzie w dziedzinie malarstwa.

1976-1980: Asystent w Akademii Sztuki, Wydział Sztuk Pięknych, Novi Sad.

1980: Prezydent Stowarzyszenia Artystów Wojewodiny (AVA).

1981-1986: Asystent Profesora w Akademii Sztuki, Wydział Sztuk Pięknych, Novi Sad

1986-1992: Profesor Nadzwyczajny w Akademii Sztuki, Wydział Sztuk Pięknych, Novi Sad

1992 – do teraz: Profesor Zwyczajny w Akademii Sztuki, Wydział Sztuk Pięknych, Novi Sad.

2004 – Obecnie: Dziekan Akademii Sztuki, Novi Sad

 

Wystawiał swoje prace w niemal wszystkich głównych miastach europejskich; otrzymał stypendium rządu duńskiego, oraz prawie wszystkie stypendia krajowe w dziedzinie sztuk pięknych.

Miał około czterdziestu wystaw solowych w rozmaitych miastach byłej Jugosławii: Ljubljanie, Mariborze, Puli, Dubrovniku, Belgradzie, Novi Sadzie, Suboticy, Pancevie, Zrenjaninie, etc.

Wystawiał swoje prace w całym świecie na licznych wystawach i pokazach sztuki artystów z Jugosławii i Wojwodiny, szczególnie w Paryżu, Nowym Yorku, Norwich, Pecs, Wrocławiu, Moskwie, Bukareszcie, Porto, Lizbonie, etc.

Wystawiał indywidualniew Paryżu, Londynie, Budapeszcie, Timisoarze, Csongradzie, Berlinie etc.

Obecnie bada świat multimediów. Swoją uwagę koncentruje na oświetleniu ultra fioletowym i efektach audio-wizualnych. Często współpracuje z kompozytorem, Profesorem Miroslavem Statkicem.

Brał udział w licznych koloniach artystycznych. Jest również współ inicjatorem pierwszej kolonii artystycznej materiałów wtórnych SVETIONIK (Latarnia morska) w Begecu w Serbii.

Malarstwo Dusana Todorovica rozwija się nieustannie od lat sześćdziesiątych, łącząc do chwili obecnej tradycje lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. Tuż po ukończeniu Akademii Sztuk Pięknych w Belgradzie, Dusan Todorovic zaangażował się we współczesną scenę artystyczną tamtych lat.

W ciągu ostatnich trzech dziesięcioleci, artysta konsekwentnie harmonijnie i logicznie rozwinął swój własny styl i ideę malarstwa, zawsze gotowy do reagowania na impulsy chwili. Jego obrazy w decydujący sposób wpłynęły, na trendy malarskie i wyznaczyły kurs sztuki Jugosłowiańskiej ostatnich dziesięcioleci XX wieku, jako że zawsze brał aktywny udział w nowej figuracji, radykalnym realizmie form, foto-realizmie oraz postmodernizmie i nowym ekspresjonizmie, malarstwie post konceptualnym oraz geometrii instalacji przestrzennych. W latach osiemdziesiątych i wczesnych dziewięćdziesiątych dwudziestego wieku Todorovic był typowym artystą postmodernistycznym, a jego wyraźnie subiektywistyczny ekspresjonizm wyrażany w użyciu eklektycyzmu i dialogu z historią sztuki (cytaty) stawiał go wpozycji nomada w prawdziwie trans-awangardowym znaczeniu tego słowa. Mimo tych wszystkich charakterystyk artystycznych, Todorovic ciągle i przede wszystkim jest malarzem, artystą, który zawsze chronił (z powodzeniem) nienaruszalność fizjonomii obrazowej swojej sztuki. Dzieląc swoje wysiłki pomiędzy konceptami analitycznymi i wizjonerskimi, Todorovic nieustannie deklaruje świadomość konieczności poszukiwania tych modernistycznych zasad, które analizują esencję malarstwa i poszukiwanie nowych i autentycznych możliwości. Ciągle jednak pozostaje wierny idei, że obraz jest unikalnym ekranem wypełnionym motywami nowoczesnego świata i czasów, w których żyjemy. Obrazy pokazywane na tej wystawie posiadają unikalną poetykę wizji opartą na obiektywnym postrzeganiu i subiektywno-intelektualnych wizjach. Todorovicovi udaje się wyrażać swoje postawy, swoje patrzenie na otaczający go świat, swoją umiejętność nadawania tym wyobrażeniom jego własnej, ludzkiej, artystycznej i poetyckiej wrażliwości. Obrazy te wypełnia błękit nieba i morza, pewien rodzaj antycznej symboliki Arkadii; delfiny smoki, czarujące piękno wyimaginowanych pejzaży pełne symboli, metafor, znaczeń figuratywnych – całkowicie do siebie dopasowanych, całkowicie wydajnych i w całości pasujących do świata i czasów, w których żyjemy. Drugą część wystawy tworzą obrazy, instalacje i grafiki stworzone pod koniec zeszłego roku. W dziełach tych Todorovic koncentruje swoje działanie na treści konceptualnej. Temat wirtualnego przechodnia, (co jest tytułem cyklu grafik i obrazów) widzianego w środowisku miejskim pomiędzy rzeczywistością a wirtualnym substytutem rzeczywistości, odizolowana postać jako model nowoczesnego stylu życia w wielkim mieście, w środowisku w pełni zorganizowanym przez komputery; człowiek istniejący w idealnie zaprojektowanej sytuacji życiowej – sztuka jest wiwisekcją niezliczonych charakterystyk społecznych i psychologicznych.

W tym samym czasie, wirtualny przechodzień pokazany jest w charakterystycznych dla niego, fragmentarycznych sytuacjach, przypominających wyraźny filtr, który wzbogaca obraz i grafikę w wizualne i metaforyczne aluzje. Końcowej plastycznej impresji motywów obrazów dostarcza błękit neonowego światła. Nie mniej jednak wprowadzenia neonowego światła i fluoryzującej farby do procedury tworzenia obrazu nie należy rozumieć wyłącznie jako zabiegu technicznego albo faktu, lecz jako procedurę krytyczną w sztuce Todorovica, wzmagającą prawdziwe pojmowanie ducha i wrażliwość świata i czasu, w którym żyjemy, przede wszystkim, dlatego, że światło neonowe podkreśla wrażenie migającej struktury ekranowego wyobrażenia jako unikalnie wysublimowanej przestrzeni świata.

Ostateczną konkluzją wynikającą z prac Dusana Todorovica niech będzie to, że jego najnowsze obrazy figuratywne wpisują się w logiczną sekwencję treści malarskiej tak charakterystycznej dla jego twórczości. Pojęcie obrazu z oczywistą zawartością treściową jest przez Todorovica kontynuowane z niezłomną siłą jego oddziaływania. Na koniec jest to prawie klasyczna metoda malarska unowocześniona wielością procedur technicznych i konceptualnych, świadczących o tym, ze praca artystyczna jest niezłomnym i ustawicznym zmaganiem się z pędzlem, płótnem i sztalugą. Przez umiejscowienie światła neonowego poza obrazem Todorovic oznajmia nowoczesne kwestionowanie nowych możliwości wyrazu, jego intencją jest badanie ontologicznej struktury obrazu w rozmaitych warunkach świetlnych, jak również tworzenie nowych struktur obrazu w zmieniających się warunkach światła. Efekty takiego zachowania artysty widoczne są w strukturze obrazów i ich całkowitej plastyczności, co daje poetycki efekt unikalnej osobowości ikonograficznej i filozoficznej.

Sava Stepanov,
Krytyk sztuki
Katalog wystawy „Wirtualny Pasażer”