ARTEFAKTY – 3 / O artefaktach
Bez końca o człowieku
Pierwszy pomysł organizacji dorocznego przeglądu współczesnej plastyki przemyskiego środowiska plastycznego pod nazwą Salon Przemyski związany był z powstaniem w roku 1975 woj. przemyskiego, oddziału Związku Polskich Artystów Plastyków i Biura Wystaw Artystycznych. W zasięgu nowego województwa znalazły się środowiska artystów Przemyśla, Jarosławia, Przeworska i Lubaczowa. Organizowany z powodzeniem przez wiele lat Salon Przemyski wniósł duże ożywienie działalności artystycznej i stał się znaczącym przeglądem stojącym na wysokim poziomie artystycznym, gdzie kwalifikacja do wystawy i otrzymanie nagrody były cennym wyróżnieniem. Bardzo duże zainteresowanie artystów i widzów tworzyło prawdziwą platformę dorocznego ścierania się tendencji, stylów i osobowości.
Po roku 1989 wraz z nową sytuację w kraju i naszym środowisku, zmieniliśmy formułę tego przeglądu, koncentrując się na realizowanych przemiennie, bardziej wymiernych konkursach na Rysunek / Grafikę Roku i Obraz Roku.
Z chwilą powstania woj. podkarpackiego, nasze dotychczasowe środowisko plastyczne uległo znacznemu zmniejszeniu, ograniczając się w zasadzie do artystów zamieszkałych na terenie Przemyśla. W związku z tym w roku 1999 zaproponowaliśmy nowy projekt pod nazwą ARTEFAKTY – Doroczny Intermedialny Przegląd Przemyskiego Środowiska Plastycznego, zmieniając i znacznie rozszerzając formułę przeglądu. Pomimo wielu bardzo pozytywnych opinii i zadowalającego poziomu, efekty tej prezentacji nie były na tyle obiecujące, aby uzasadniały dalsze jej kontynuowanie.
Wydaje się, że realizowana od wielu lat, bardzo tradycyjna forma przeglądów działających na zasadzie: konkurs – jury – wystawa pokonkursowa, w niewielkich środowiskach artystycznych prowadziła do stagnacji i marginalizacji tego typu działań, a w konsekwencji do formułowania fałszywych ocen nie mających wiele wspólnego z aktualną sytuacją w sztuce. Ta formuła wyczerpała się i wymagała zupełnie nowego otwarcia. Do tego, realizowana równolegle i bardzo podobna impreza w Rzeszowie dodatkowo stwarzała zupełnie mylne i niezamierzone wrażenie konkurencyjności obu przeglądów. Uważamy, że z racji chociażby dużej powierzchni ekspozycyjnej rzeszowskiego BWA i długoletniej tradycji – jeden dorocznie odbywający się tam przegląd kondycji artystów podkarpacia – zupełnie wystarczy.
W miejsce dotychczasowych, tradycyjnych przeglądów regionalnych – proponujemy doroczne prezentacje autorskie mające na celu ujawnienie, rozpoznanie i promocję najciekawszych problemów, zjawisk i tendencji w sztuce współczesnej przy udziale najlepszych krytyków i artystów regionu podkarpacia.
Nowa nazwa cyklu przeglądów: ARTEFAKTY – Przemyska Galeria Sztuki Współczesnej – tylko częściowo nawiązuje do tradycji. Słowo „galeria” rozumiane tu jest dwojako: jako przegląd sztuki i zarazem jego miejsce, cyfra przy nazwie przeglądu oznacza skrót roku. Autorem koncepcji każdej kolejnej wystawy jest zapraszany przez organizatorów krytyk lub historyk sztuki. Autor wystawy zaprasza do współpracy wybranych przez siebie czterech artystów, których twórczość najlepiej odpowiada założeniom projektu. Efekt tej współpracy jest prezentowany na specjalnym pokazie realizowanym na przełomie roku w Galerii Sztuki Współczesnej w Przemyślu. Liczymy, że zakładany brak rywalizacji i zawsze problematycznych werdyktów jury, sprzyjać będzie prawdziwej swobodzie wypowiedzi artystycznej i stworzy ciekawą, intrygującą sytuację – nieskrępowanej regułami, konfrontacji postaw i poszukiwań artystycznych.
Na początku 2002 roku zwróciliśmy się do sześciu znanych krytyków i historyków sztuki z województwa podkarpackiego z propozycją podjęcia dialogu i współpracy przy realizacji nowego cyklu pokazów problemowych. Wszyscy potwierdzili chęć udziału w tym przedsięwzięciu, a nasza propozycja spotkała się z bardzo przychylnym odzewem z ich strony. Mamy nadzieję, że zrealizują bardzo interesujące projekty w kolejnych latach.
Autorem koncepcji pierwszej prezentacji Artefakty – 2 w roku ubiegłym, zatytułowanej granice sztuki był Antoni Adamski, krytyk, historyk sztuki i dziennikarz z Rzeszowa, a w wystawie udział wzięli: Cyprian Biełaniec, Janusz Jerzy Cywicki, Marek Adam Olszyński i Piotr Serafin.
Organizatorzy
